Diyetisyen, bir yükseköğretim kurumunun Beslenme ve Diyetetik bölümünde, 4 yıllık eğitim-öğretim programını tamamlayarak lisans derecesi almış kişidir. Görevi, hastaların beslenmelerini düzenleyip, toplu beslenmelerde menü plan ve programlarını oluşturmaktır. Peki, Diyetisyen (Beslenme Uzmanı) nedir? Kimler yapabilir? Görevi, iş bulma olanakları, eğitim ve maaş durumu nedir? Kariyer olanakları var mıdır? Hangi üniversitelerde bölüm olarak var? Verilen dersler nelerdir?... İşte tüm bu soruların cevaplarını sizler için bir araya getirdik...
Meslek Grup Bilgileri
|
Meslek Ana Grubu |
Profesyonel Meslek Mensupları |
|
Meslek Alt Ana Grubu |
Sağlık İle İlgili Profesyonel Meslek Mensupları |
|
Meslek Grubu |
Sağlık İle İlgili Diğer Profesyonel Meslek Mensupları |
|
Meslek Birim Grubu |
Diyetisyenler Ve Beslenme Uzmanları |
|
Gereken Minimum Eğitim Düzeyi |
Lisans |
Meslek Tanımı
İnsanların yeterli, dengeli ve sağlıklı bir biçimde beslenebilmeleri için yemek listelerinin hazırlanması, yiyeceklerin sağlığa uygun bir şekilde pişirilip sunulması konusunda çalışan, varolan besin kaynaklarının ekonomik ve sağlık kurallarına uygun olarak kullanılmasını sağlayan ve bu konularda bireyi ve toplumu bilgilendiren kişidir.
Diyetisyen, bir yükseköğretim kurumunun Beslenme ve Diyetetik bölümünde, 4 yıllık eğitim-öğretim programını tamamlayarak lisans derecesi almış kişidir. Görevi, hastaların beslenmelerini düzenleyip, toplu beslenmelerde menü plan ve programlarını oluşturmaktır.
Görevi
- Besinlerle ilgili tüm verileri araştırıp, oluşan değişimleri gözlemler.
- Yaş, cinsiyete ve yapılan işlere göre harcanan enerji ve alınması gereken besinlerden bir zincir oluşturur. Bu zincire uygun olarak haftalık aylık besin listeleri hazırlar.
- Yanlış beslenme alışkanlıklarını irdeleyip, buna bağlantılı olarak bireyleri bilgilendirir.
- Besinlerin gruplandırılmasını yapar ve diyet programları hazırlar.
- Hastalıklardan kurtulmak ve önlemek için diyet listeleri geliştirir.
- Toplumun yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenmesi için eğitim programları hazırlar, bilinçlendirmek için çalışmalar yapar.
Meslek özellikleri
- Fen bilimlerine ilgili bu alandaki konularda başarılı olmak,
- Algı ve iletişim becerisine sahip,
- Ekip çalışmasına ayak uydurabilen,
- Hastalarıyla empati kurabilen,
- Hoşgörülü, anlayışlı, sabırlı, gelişmeleri takip etmek, ayrıntıları kaçırmamak, yardım etmeyi sevmek, sorumluluk bilinci ve yabancı dil meslekte başarıyı artıran özelliklerdir.
Görev ve İşlem Basamakları
Diyetisyen (Beslenme Uzmanı); işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre koruma düzenlemelerine ve mesleğin verimlilik ve kalite gereklerine uygun olarak:
a) Besinlerin işlenmesi, hazırlanması, pişirilmesi, depolanması vb. sırasında oluşan değişikliklerin insan vücudundaki etkilerini incelemek,
b) Toplumda değişik yaş, cinsiyet ve fiziksel uğraşı yapan grupların enerji ve diğer besin öğeleri gereksinmelerini belirlemek,
c) Toplumun yanlış beslenme alışkanlıklarını saptamak,
d) Yetersiz ve dengesiz beslenmenin yol açtığı sağlık sorunlarına karşı önlemlerin alınmasını sağlamak,
e) Ülkenin temel beslenme plan ve politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasında yardımcı olmak,
f) Besin analizlerini yapmak,
g) Diyet ürünleri geliştirmek,
h) Çeşitli hastalık durumlarındaki birey ve gruplar için hastalık durumlarına uygun diyetleri planlamak,
i) Hastalıklardan koruyucu diyetleri planlamak,
j) Toplu beslenme yapılan kurum ve kuruluşlarda beslenme ilkelerine uygun hizmetin verilmesini sağlamak,
k) Besinlerin satın alınması, hazırlanıp pişirilmesi, saklanması ilkelerini belirler ve uygulanmasını sağlamak,
l) Kurum ve kuruluşların özelliklerine göre bireylerin günlük enerji ve besin öğelerini hesaplamak,
m) Bu hesaplara uygun günlük, haftalık, aylık menüler düzenlemek,
n) Besinin ve besinlerin hazırlanmasında görev alan personelin hijyenik ve sanitasyon kurallarına uyarak çalışmasını sağlamak,
o) Toplumu ve bireyleri sağlıklı ve ekonomik beslenme yöntemleri konusunda eğitmek,
p) Eğitim materyallerini hazırlamak,
vb. görev ve işlemleri yerine getirir.
Maaş Durumu
Bu alanda çalışanlar için net bir maaş söylemek mümkün değil. Çünkü her geçen gün çalışma alanları genişlemekte ve özellikle özel sektörün çok farklı kollarında çalışma imkanı çoğalıyor buda ücret konusunun farklılaşmasına neden olmaktadır.
Devlet hastanesinde çalışan diyetisyenin maaşı; yeni başlayanlar yaklaşık 3.150TL maaş alırken 10 yıldan fazla çalışanlar ise yaklaşık 3.900TL maaş alırlar.
|
Çalışma Alanları |
Yeni başlayan diyetisyen |
5 yıl deneyimli diyetisyen |
10 + yıl deneyimli diyetisyen |
|
Özel Hastanelerde |
2.400TL-3.300TL |
4.400TL-6.100TL |
6.600TL-11.000TL |
|
Güzellik Merkezlerin |
2.500TL-3.500TL |
4.400TL-6.100TL |
6.600TL-10.500TL |
|
Yemek Şirketlerinde |
2.500TL-3.500TL |
4.400TL-6.100TL |
6.600TL-10.500TL |
|
Spor Salonlarında |
2.500TL-3.500TL |
4.400TL-6.100TL |
6.600TL-10.500TL |
|
FTR Merkezlerinde |
2.500TL-3.500TL |
4.400TL-6.100TL |
6.600TL-10.500TL |
Çalışma Alanı ve iş bulma olanakları
Diyetisyenler,
- Devlet Hastanelerinde,
- Özel Hastanelerde,
- Üniversite Hastanelerde,
- Özel Dal Hastanelerinde,
- Kadın Doğum Ve Çocuk Hastanelerinde,
- Özel Kliniklerde,
- Toplum Sağlığı Merkezlerinde,
- Gün Hastanelerinde,
- Tıp Merkezlerinde,
- Diyaliz Merkezlerinde,
- Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon Merkezlerinde,
- Özel Klinik Ya Da Polikliniklerde,
- Belediyelerde,
- Yaşlı Bakım Evlerinde,
- Çocuk Esirgeme Kurumlarında
- Diğer Sosyal Hizmet Kurumlarında,
- Kendi Ofislerinde, Beslenme Ve Diyet Eğitim Danışma Merkezi Açarak,
- Yemek Şirketlerinde,
- Yurtlarda,
- Büyük Fabrikalarda,
- Spor Kulüplerinde,
- Spor Salonlarında,
- Estetik Ve Güzellik Merkezlerinde,
- Üniversitelerde,
- Diğer Eğitim Kurumlarında,
- Besin Takviye Şirketleri,
- İlaç Firmaları,
- Araştırma Ve Endüstri Kuruluşları
Gibi alanlarda çalışabilirler. Diyetisyenlik ülkemizde yeni gelişen bir meslek alanıdır. Okullarda, sosyal hizmet kurumlarında, hastanelerde, kamu ve endüstri kuruluşlarında vb yerlerde diyetisyenin çalışmalarından yararlanma eğilimi artmaktadır. Bu nedenle iyi yetişmiş bir diyetisyenin iş bulma sorunu büyük ihtimal olmayabilir.
Mesleki eğitimin verildiği yer, süre ve okutulan dersler
Beslenme-diyetetik programının öğrenim süresi 4 yıldır. Ayrıca yeterli düzeyde İngilizce bilmeyenler hazırlık sınıfı okurlar. Eğitimler, Üniversiteler bünyesinde, Sağlık Bilimleri Fakültelerinin Diyetisyenlik (Beslenme Uzmanı) alanında verilmektedir.
Programda Okutulan Belli Başlı Dersler: Beslenme ve diyetetik programında eğitimi süresince;
- Türk Dili ve Edebiyatı,
- Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi,
- Yabancı Dil,
- Kimya,
- Biyoloji,
- Fizik,
- Matematik,
- İstatistik,
- Psikoloji,
- Sosyoloji
Ve bunların yanında …
- Beslenme Biyokimyası,
- Beslenme İlkeleri Ve Besinler,
- Fizyoloji,
- Anatomi,
- Mikrobiyoloji,
- Kişisel Ve Toplumsal Sağlık,
- Aile Planlaması,
- Toplum Beslenmesi ve Beslenme Hastalıkları Epidemiyolojisi,
- Besin Kimyası Ve Analizi,
- Ana-Çocuk Beslenmesi,
- Kurum Beslenmesi,
- Besin Kontrolü,
- Yönetim Ekonomisi
alanlarında dersler verilir.
Üçüncü yılın sonunda sağlık ocakları ve ana-çocuk sağlığı merkezlerinde 6 hafta süreli halk sağlığında beslenme, son sınıfta bir yıl süreli hastane ve kurumlarda beslenme stajı yaptırılır.
Diyetisyenlik (Beslenme Uzmanı) bölümünün olduğu üniversiteler
- Acibadem Mehmet Ali Aydinlar Üniversitesi (İstanbul)
- Yeditepe Üniversitesi (İstanbul)
- İstanbul Medipol Üniversitesi
- Bezm-İ Âlem Vakif Üniversitesi (İstanbul)
- Hacettepe Üniversitesi (Ankara)
- İstanbul Bilim Üniversitesi
- Başkent Üniversitesi (Ankara)
- İstanbul Medipol Üniversitesi
- Haliç Üniversitesi (İstanbul)
- Ege Üniversitesi (İzmir)
- Marmara Üniversitesi (İstanbul)
- Ankara Üniversitesi
- Biruni Üniversitesi (İstanbul)
- Bahçeşehir Üniversitesi (İstanbul)
- Kto Karatay Üniversitesi (Konya)
- İstanbul Gelişim Üniversitesi
- İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Gazi Üniversitesi (Ankara)
- Beykent Üniversitesi (İstanbul)
- Sağlik Bilimleri Üniversitesi (İstanbul)
- Okan Üniversitesi (İstanbul)
- İstanbul Aydin Üniversitesi
- İstinye Üniversitesi (İstanbul)
- İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- İstanbul Arel Üniversitesi
- İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Ankara Yildirim Beyazit Üniversitesi
- Yüksek İhtisas Üniversitesi (Ankara)
- Atilim Üniversitesi (Ankara)
- Okan Üniversitesi (İstanbul)
- Üsküdar Üniversitesi (İstanbul)
- İstanbul Kültür Üniversitesi
- Erciyes Üniversitesi (Kayseri)
- Kto Karatay Üniversitesi (Konya)
- Ondokuz Mayis Üniversitesi (Samsun)
- Selçuk Üniversitesi (Konya)
- İstanbul Yeni Yüzyil Üniversitesi
- Nuh Naci Yazgan Üniversitesi (Kayseri)
- Başkent Üniversitesi (Ankara)
- Adnan Menderes Üniversitesi (Aydin)
- İstanbul Kent Üniversitesi
- Beykent Üniversitesi (İstanbul)
- Muğla Sitki Koçman Üniversitesi
- İstanbul Gelişim Üniversitesi
- Bezm-İ Âlem Vakif Üniversitesi (İstanbul)
- Afyon Kocatepe Üniversitesi (Afyonkarahisar)
- Üsküdar Üniversitesi (İstanbul)
- Necmettin Erbakan Üniversitesi (Konya)
- Avrasya Üniversitesi (Trabzon)
- Trakya Üniversitesi (Edirne)
- Sanko Üniversitesi (Gaziantep)
- İstanbul Esenyurt Üniversitesi
- Namik Kemal Üniversitesi (Tekirdağ)
- Yeditepe Üniversitesi (İstanbul)
- Atatürk Üniversitesi (Erzurum)
- Kirikkale Üniversitesi
- Hasan Kalyoncu Üniversitesi (Gaziantep)
- Bahçeşehir Üniversitesi (İstanbul)
- İstanbul Aydin Üniversitesi
- Başkent Üniversitesi (Ankara)
- Selçuk Üniversitesi (Konya)
- Firat Üniversitesi (Elaziğ)
- İstanbul Medipol Üniversitesi
- Kirklareli Üniversitesi
- Doğu Akdeniz Üniversitesi (Kktc-Gazimağusa)
- Kastamonu Üniversitesi
- Kto Karatay Üniversitesi (Konya)
- Doğu Akdeniz Üniversitesi (Kktc-Gazimağusa)
- Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
- İstanbul Medipol Üniversitesi
- Bitlis Eren Üniversitesi
- Erzincan Üniversitesi
- Hasan Kalyoncu Üniversitesi (Gaziantep)
- Artvin Çoruh Üniversitesi
- Uluslararasi Kibris Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- Yakin Doğu Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- Gümüşhane Üniversitesi
- Üsküdar Üniversitesi (İstanbul)
- Bayburt Üniversitesi
- Bezm-İ Âlem Vakif Üniversitesi (İstanbul)
- İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Uluslararasi Kibris Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- İstanbul Aydin Üniversitesi
- Ağri İbrahim Çeçen Üniversitesi
- Başkent Üniversitesi (Ankara)
- Yakin Doğu Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- Bayburt Üniversitesi
- İstanbul Arel Üniversitesi
- İstanbul Bilgi Üniversitesi
- İstanbul Yeni Yüzyil Üniversitesi
- Lefke Avrupa Üniversitesi (Kktc-Lefke)
- İstanbul Kültür Üniversitesi
- Okan Üniversitesi (İstanbul)
- Acibadem Mehmet Ali Aydinlar Üniversitesi (İstanbul)
- Lefke Avrupa Üniversitesi (Kktc-Lefke)
- Nuh Naci Yazgan Üniversitesi (Kayseri)
- Ağri İbrahim Çeçen Üniversitesi
- Bahçeşehir Üniversitesi (İstanbul)
- Yeditepe Üniversitesi (İstanbul)
- Beykent Üniversitesi (İstanbul)
- Kibris Sağlik Ve Toplum Bilimleri Üniversitesi (Kktc-Güzelyurt)
- Haliç Üniversitesi (İstanbul)
- Okan Üniversitesi (İstanbul)
- Yakin Doğu Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- İstanbul Medipol Üniversitesi
- İstanbul Gelişim Üniversitesi
- İstanbul Medipol Üniversitesi
- Hasan Kalyoncu Üniversitesi (Gaziantep)
- İstinye Üniversitesi (İstanbul)
- İstanbul Esenyurt Üniversitesi
- İstanbul Kent Üniversitesi
- Uluslararasi Kibris Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Lefke Avrupa Üniversitesi (Kktc-Lefke)
- İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Haliç Üniversitesi (İstanbul)
- Yakin Doğu Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- Nuh Naci Yazgan Üniversitesi (Kayseri)
- Atilim Üniversitesi (Ankara)
- Uluslararasi Kibris Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- Bahçeşehir Üniversitesi (İstanbul)
- İstanbul Gelişim Üniversitesi
- Yüksek İhtisas Üniversitesi (Ankara)
- İstanbul Kültür Üniversitesi
- Yakin Doğu Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- İstanbul Gelişim Üniversitesi
- İstinye Üniversitesi (İstanbul)
- Lefke Avrupa Üniversitesi (Kktc-Lefke)
- Üsküdar Üniversitesi (İstanbul)
- Sanko Üniversitesi (Gaziantep)
- İstanbul Aydin Üniversitesi
- İstanbul Gelişim Üniversitesi
- Biruni Üniversitesi (İstanbul)
- İstanbul Bilim Üniversitesi
- Doğu Akdeniz Üniversitesi (Kktc-Gazimağusa)
- Doğu Akdeniz Üniversitesi (Kktc-Gazimağusa)
- İstanbul Yeni Yüzyil Üniversitesi
- Doğu Akdeniz Üniversitesi (Kktc-Gazimağusa)
- İstanbul Arel Üniversitesi
- Uluslararasi Kibris Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- Okan Üniversitesi (İstanbul)
- Lefke Avrupa Üniversitesi (Kktc-Lefke)
- Kto Karatay Üniversitesi (Konya)
- Okan Üniversitesi (İstanbul)
- İstanbul Gelişim Üniversitesi
- Yakin Doğu Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- Lefke Avrupa Üniversitesi (Kktc-Lefke)
- İstanbul Yeni Yüzyil Üniversitesi
- Doğu Akdeniz Üniversitesi (Kktc-Gazimağusa)
- Uluslararasi Kibris Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- Kibris Sağlik Ve Toplum Bilimleri Üniversitesi (Kktc-Güzelyurt)
- İstanbul Gelişim Üniversitesi
- İstanbul Kültür Üniversitesi
- Uluslararasi Kibris Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
- Atilim Üniversitesi (Ankara)
- Avrasya Üniversitesi (Trabzon)
- Haliç Üniversitesi (İstanbul)
- Lefke Avrupa Üniversitesi (Kktc-Lefke)
- Hasan Kalyoncu Üniversitesi (Gaziantep)
- Uluslararasi Kibris Üniversitesi (Kktc-Lefkoşa)
Meslek Eğitimine Giriş Koşulları
NOT: ÖSYM yeni sınav sistemine geçtiği için şuan burada bilgi vermek doğru olmaz. ÖSYM taraından meslek rehberliği açıklandığı zaman ayrıntılı olarak sizler için meslek eğitimine giriş koşullarını kesin sonuç olarak burada kaleme alacağız.
Çalışma ortamı ve koşulları
Dört yıllık eğitimi başarı ile tamamlayanlara “Diyetisyen” ünvanı verilir.
Diyetisyen sağlık hizmetleri sınıfı içerisinde yer alır.
Başarılı öğrenciler, beslenme ve diyetetiğin yanı sıra biyokimya, anatomi, fizyoloji, halk sağlığı ve metabolizma dallarında lisansüstü eğitime devam edebilirler.
Diyetisyenler,
- Yönetici Diyetisyen,
- Tedavi Diyetisyeni
- Halk Sağlığı Diyetisyeni
Olarak üçe ayrılırlar.
Yönetici diyetisyen hastane, okul, yurt, endüstri ve kamu kuruluşları gibi kurumlara, besin maddelerinin satın alınması, hazırlanması, pişirilmesi ve servisiyle uğraşır. İnsanların en iyi ve en ekonomik yönden beslenebilmesi için gerekli beslenme planlamasını yapar, uygulanmasını denetler.
Tedavi diyetisyeni, hastaların durumuna göre verilecek özel diyetleri düzenler, yemeğin hastaya verilmesini ve hasta tarafından tüketilmesini sağlar. Taburcu olan ve polikliniğe gelen hastaları, evde uygulamaları gereken diyet konusunda eğitir.
Halk sağlığı diyetisyenleri sağlık merkezlerinde görev alırlar ve halkın sağlıklı beslenmesi için gerekli önerilerde bulunurlar. Ayrıca diyetisyenler gıda teknolojisinde eğitimci ve danışman olarak da çalışmaktadırlar.
Beslenme ve Diyet Danışmanlık merkezi açmak için gereken evrakların tam listesi
- Nüfus Cüzdanı Fotokopisi ve İkametgah Belgesi
- 2 adet fotoğraf (şirket işletmesi ise gerekli değildir)
- Adli Sicil Kaydı Belgesi (E-devletten alabilirsiniz)
- Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı olunduğuna dair herhangi bir belge (E-devletten alabilirsiniz)
- Ustalık Belgesi (Üniversite Diploması – Diyetisyenlik Bölümü) (fotokopi)
- İşletici Kimlik Bildirme Belgesi (Form-1) (fotokopi)
- İmza Sirküleri ve Ticaret Sicil Gazetesi (fotokopi, şahıs işletmesi ise gerekli değildir)
- Vergi Levhası (fotokopi)
- Oda Faaliyet Belgesi ve Oda Sicil Tasdiknamesi (fotokopi)
- Tapu ve Yapı Kullanma İzin Belgesi (fotokopi)
- Kira Sözleşmesi (tapuda adı geçen mülk sahibi/sahipleri ile yapılmalıdır, aslı ya da noter tasdikli sureti, beslenme ve diyet danışmanlık ofisi kiralık ise)
- İş yeri Krokisi (yetkili bir kişiye çizdirilmelidir, üzerinde uzunluk ölçüleri, m² toplamı, çizen kişinin kaşesi ve imzası bulunmalıdır)
- İtfaiye Uygunluk Raporu
- ASAT İşyeri Açma Ruhsatı Görüş Belgesi
… Bunlar sizin profesyonel bir klinik açıp iş hayatınıza başlamanız için yeterlidir.
Meslekte Yükselme/Kariyer İmkanı
Başarılı öğrenciler, diyetisyenliğin yanı sıra Beslenme Bilimleri, Diyetetik, Toplu Beslenme Sistemleri, Biyokimya, Anatomi, Halk Sağlığı ve Metabolizma dallarında lisansüstü eğitime devam edebilirler. Doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilir.
Hastanelerde birden fazla diyetisyen bulunması halinde baş hekimlikçe diyetisyenlerden birisi şef olarak görevlendirilebilir.
Benzer meslekler
- Halk Sağlığı Gıda Uzmanlığı,
- Halk Sağlığı Hemşireliği,
- Ev İdaresi ve Aile Ekonomisi Uzmanlığı.
