Melek yatırımcılık nedir?

Girişimci bir firmaya yatırımda bulunan kişilere “melek yatırımcı” denir. Peki! Melek yatırımcılar kimdir? ne iş yapar? nelere yatırım yapar? işte tüm ayrıntılar...

İlk çıktığında Broadway gösterileri için yatırım yapanlara atfedilen “melek” yakıştırması daha sonra girişimci bir şirkete yatırım yapan kişiler için kullanılmaya başlandı (başka insanların parasıyla yatırım yapan kurumsal risk sermayecileri buna dahil değil) Son zamanlarda yatırımcılar geleneksel yatırım araçlarına alternatif olarak daha iyi kar edebilecekleri yollar arayışına girdiğinden, melek yatırımcılık hızla popülerleşti. Yaygın inanışın aksine, melek yatırımcılar milyoner kişiler değildir, ki zaten ortalama olarak yılda 60,000$ ile 100,000$ arasında kazanan kesimden oluşturmaktalar. Bu da demek oluyor ki burnunuzun dibinde hiç bilmediğiniz birçok kişi melek yatırımcı olabilir.

Melek yatırımcılar iki sınıfa ayrılır: tanıdıklarınız ve tanımadıklarınız. Bu kişiler doktor, avukat gibi profesyonel mesleklerden ya da yöneticiler, tedarikçiler ve müşteriler gibi iş ortaklıklarından veya diğer girişimcilerden olabilir. Risk sermayedarlarının ve bankacıların aksine melek yatırımcıların tek motivasyonu elde edecekleri kar değildir. Özellikle melek yatırımcısı, girişimcilik geçmişi olan veya şu anda da girişimcilikle uğraşan biriyse, taze bir işletmenin başarılı olmasına yardım etmenin hazzı en az elde edeceği kar kadar onu bu işi yapmaya motive edecektir. Ayrıca melek girişimcilerin yatırıma ikna edilebilmeleri risk sermayedarlarına göre girişimcinin başarma motivasyonu, kararlılığı ve ruhsal disipliniyle çok daha kolay olacaktır.

Melek yatırımcılar çok çeşitli olsa da, genel olarak risk almaya meyilli ve bir gün değerli olabilecek bir işletmede pay sahibi olabilme ihtimaline karşılık girişimciden neredeyse hiç kontrol talep etmeyen kişilerdir.

Melek yatırımcılar iki grup altında incelenebilir: bağlantılı olduklarınız ve olmadıklarınız. Bağlantılı olduğunuz melek yatırımcılar, sizi doğrudan tanımasına gerek olmaksızın, sizinle veya işletmenizle bir şekilde bağlantısı bulunan kişilerdir. Bağlantılı olmadığınız yatırımcıların ise sizinle veya işletmenizle doğrudan veya dolaylı herhangi bir ilişkisi yoktur. Size veya işletmenize halihazırda aşina olduklarından, yatırımcı aramaya bağlantılı olduğunuz melek yatırımcılardan başlamak mantıklı olacaktır. Bu yüzden de bu kategoriye uyan, bağlantıda olduğunuz melek yatırıcımların isimlerini yazarak işe başlayın:

Profesyoneller. Genel anlamda aldığınız profesyonel hizmetleri sağlayan bu grup, doktorlar, avukatlar, diş hekimleri, muhasebeciler gibi meslek dallarından oluşmaktadır. Bu insanlarla gündelik hayatta iletişimde olduğunuzdan, bir randevu ayarlamak çok da zor olmayacaktır. Profesyonellerin genel olarak keyfi harcamak üzere ayrılmış bir miktar gelirleri olduğundan halihazırdaki diğer projelere yatırımda bulunabilirler. Eğer ki bu yatırım fikri ilgilerini çekmediyse, sizi diğer meslektaşlarına da önerebilirler.

İş ortakları. Bu insanlar rutin olarak olarak iş ilişkilerinde bulunduğunuz kişilerden oluşmaktadır. Dört alt kategoriye ayrılarak incelenebilir:

1. Tedarikçiler/satıcılar. İşletmenize mal tedariğinde bulunan satıcı ve tedarikçi firmaların sahipleri, aynı zamanda şirketinizin başarısıyla da yakından ilgilenirler ve bu yüzden de potansiyel birer melek yatırımcılardır. Fakat bir tedarikçinin size yapacağı yatırım şekli, nakit paradan ziyade daha ucuz mal fiyatları veya daha iyi ödeme koşulları tesis etmek şeklinde olabilir. Hatta kendi nüfuzlarını kullanarak sizin için borç da tedarik edebilirler.

2. Müşteriler. Bu kişiler eğer kendi mallarını üretmek veya satmak için sizin ürünlerinizi veya hizmetlerinizi kullanıyorsa, çok uygun birer melek yatırımcı adayına dönüşebilirler. Bunun için, bu tarz iş ilişkileri içinde bulunduğunuz müşterilerin listesini çıkarın.

3. Çalışanlar. Bazı çalışanlarınız halihazırda bir yerde kullanılmayan bir mal varlığına sahip olabilir ve bu para işletmeniz için gereken miktara mükemmel bir tamamlayıcı işlevi görebilir. Ki bir çalışan için, çalıştığı firmanın aynı zamanda ortak olduğu şirket olması kadar teşvik edici bir şey yoktur.

4. Rakipler. Doğrudan rekabet içinde olmadığınız fakat sizinle aynı kulvarda bulunan firmalar bu kategoriye giriyor. Eğer rakip firma ülkenin başka bir bölgesinde işlerini yürütüyorsa ve sizin bölgenize müdahil olmuyorsa, hem sermaye paylaşımı hem de tecrübelerini aktarması adına sizin için uygun bir yatırımcı olabilir.

Bağlantıda olmadığınız melek yatırımcısı grupları:

Profesyoneller. Tanımadığınız veya herhangi bir iş bağlantınız olmayan avukatlar, muhasebeciler, danışmanlar ve borsa aracıları bu grubu oluşturmaktadır.

Orta Yöneticiler. Orta yönetim pozisyonlarında çalışanlar genelde iki ana sebep yüzünden küçük işletmelere yatırım yapmaya yönelirler: Ya işlerinden çok sıkılmışlardır ve başka heyecanlar arıyorlardır ya da emeklilikleri yaklaşmıştır ve işlerinde bir kenara itilmekten korkuyorlardır.

Girişimciler. Bu tip melek yatırımcılar, geçmişte veya şu anda işlerinde başarıyı yakalamış ve diğer girişim teşebbüslerine de yatırım yapmaya hevesli kesimi temsil etmektedir. Bulunduğunuz sektörü yakından tanıyan girişimciler, mükemmel birer yatırımcı adaylarıdır.

Bağlantılı olduğunuz yatırımcılara ulaşmak sadece bir randevu ayarlamaya bakarken, bağlantıda olmadığınız yatırımcıları bulabilmek için, aşağıdaki işe yararlığı kanıtlanmış yöntemleri deneyin:

Reklam. Bölgesel bir gazetenin iş fırsatları köşesi ya da The Wall Street Journal, yatırımcılara yönelik reklam vermek için çok uygundur. Seri ilanlar gayet ucuz, basit, hızlı ve etkilidir.

İş aracıları. İş aracıları, parası olup işletme alma niyeti olan yüzlerce insan tanır. İşletmenizin tamamını satmak istemeseniz de belki bir kısmını satmayı düşünebilirsiniz. Aracıların birçoğu, müşterilerinin sadece işletmelerin bir kısmını almasına sıcak bakmadığından, size bazı bağlantılar sağlayabilmeleri için onları ikna etmek zorunda kalabilirsiniz. Sarı Sayfalar’da “İş Aracıları” adı altında, bölgenizdeki iş aracılarının listesine erişebilirsiniz.

Telemarket. Bu yaklaşım “para için telefon etmek” olarak nitelendirilir. Öncelikle bölgenizdeki varlıklı kişilerin listesini elde edersiniz. Daha sonra da aramaya başlarsınız. Görülebileceği üzere, bu yöntemi deneyebilmek için yüksek motivasyon sahibi olmanız ve iyi bir liste oluşturmanız çok önemlidir. Posta listesi aracıları için Sarı Sayfalara bakmalısınız. Eğer insanları kendiniz çat kapı aramak istemiyorsanız, her zaman için sizin adınıza yapacak başkalarını bulabilirsiniz.

Ağ oluşturma. Bağlantılar kurmak için bölgesel risk sermayesi grup toplantılarına ve diğer iş derneklerine katılmak çok zaman alsa da çok etkili bir yöntem olabilir. Çoğu gazetede, bölgenizdeki bu tarz organizasyonların ne zaman ve nerede gerçekleştiğini gösteren bir takvim bulunmaktadır.

Aracı kurumlar. Bu kurumlar, girişimci firmalar için melek yatırımcı bulan şirketlerdir, genel olarak “butik yatırım bankerleri” olarak anılırlar. Buradan da anlaşıldığı üzere, bu şirketler sadece küçük düzeydeki iş anlaşmaları üzerine yoğunlaşmış kurumlardır. Genel olarak size, sizin için topladıkları paranızın belli bir yüzdesi kadar masraf çıkaracaklardır. Avukatınıza veya muhasebecinize bölgenizde bu konuda ünlü olan firmaları sorun.

Melek yatırımcılar genelde yatırım fırsatlarını, arkadaşları ve iş ortakları aracılığıyla bulma eğilimindedirler, bu yüzden de hangi yöntemi denerseniz deneyin aynı zamanda yapacağınız işin haberini yaymanız da çok önemlidir. Yatırım sermayesi aradığınıza dair, profesyonel danışmanlarınızla, organizasyonlarda tanıştığınız kişilerle ve sizi başkalarına yönlendirebilecek insanlarla konuşun. Ne tarz insanlar tanıdıklarını asla bilemezsiniz.

girişim türkiye